Zomer: feest van vrijheid of test van cultuur?

Het begint bij een slipper

Niet zomaar een slipper, maar zo’n luid klakkend exemplaar dat eerder thuishoort op een strandbar in Ibiza dan in het kantoorkeukentje. Vlak daarna volgt de linnen short. En een tropisch hemd dat spontaan de steel drum laat weerklinken in de gang.

Zomer op kantoor.

Wat voor sommigen voelt als een welkome verademing — eindelijk die stropdas af, dat hemd open, die sandalen aan — voelt voor anderen als een dreigend cultuurvacuüm. Want hoe vrij is “vrije kledij” eigenlijk? En wat zegt jouw zomeroutfit over je plek in het team?

Cultuur smelt sneller dan een ijsje

De zomer test onze bedrijfscultuur zoals de zon een Magnum test: glanst het aan de buitenkant, maar smelt het zodra het spannend wordt?

Ineens is het niet meer zo duidelijk wat gepast is. De lijn tussen ‘casual’ en ‘nonchalant’ vervaagt. En waar in de winter duidelijkheid heerst (dankzij blazers, boots en badges), regeert in de zomer de grijze zone.

Letterlijk.

Grijze T-shirts, verwassen shorts, teenslippers die suggereren dat je mentaal allang op vakantie bent.

En daar wringt het. Want kleding is cultuurtaal. En als die taal plots alle kanten opgaat, wat blijft er dan over van de ongeschreven regels?

Waar vrijheid botst op verwachtingspatronen

“Zomerse vrijheid” klinkt zalig. Maar in realiteit zien we vaak:

• De leidinggevende die toch verwacht dat je professioneel oogt.

• De jonge starter die geen idee heeft wat dat betekent.

• Het HR-beleid dat spreekt over “wees jezelf”, maar niet zegt of dat mét of zonder hemd bedoeld is.

Resultaat? Een zomerse Babylonische spraakverwarring in stof, zweet en zonnebrillen.

Niet zelden leidt dat tot gefronste wenkbrauwen, passief-agressieve opmerkingen (“Amaai, ge zijt al in verlof precies?”) of een plots opduikend mailtje over ‘dresscode reminder – zomeredition’.

En dus… de kans

Wat als we die frictie eens niet als probleem, maar als culturele barometer zien?

Wat mensen dragen in de zomer, zegt misschien meer over je organisatie dan welke teammeeting dan ook. Het toont:

• Wie zich veilig voelt om zichzelf te tonen.

• Wie zich verbergt achter wat ‘normaal’ is.

• Of er duidelijke kaders zijn. Of enkel stilzwijgende verwachtingen.

De zomer haalt het ongeschreven script naar boven. En daar zit je kans. Want net dan kan je het gesprek openbreken:

• Wat betekent ‘jezelf zijn’ hier écht?

• Hoe willen we ons tonen aan elkaar? Aan klanten?

• Waar ligt bij ons het evenwicht tussen vrijheid en verantwoordelijkheid?

Niet door een lijstje met verboden kledij. Maar door écht in dialoog te gaan over wat je cultuur draagt. Letterlijk en figuurlijk.

1. Zomerse vrijheden onthullen verborgen cultuurproblemen

   
   

   Wanneer het kwik stijgt, komt er meer aan het licht dan alleen bleke kuiten. De zomer werkt als vergrootglas op je bedrijfscultuur. Ineens zie je waar normen flu zijn, waar kaders ontbreken, en waar ‘wees jezelf’ eigenlijk betekent: maar wél volgens onzichtbare regels.

   
   

   A. De stille kloof tussen intentie en interpretatie

   
   

   Vaak is er geen expliciete regel overtreden. Maar ook geen gedeeld aanvoelen meer. Waar de een ‘vrijheid’ ziet, voelt de ander ongemak of zelfs disrespect. Zomer maakt die verschillen pijnlijk zichtbaar.

   
   

   B. Ongelijkheid in de perceptie

   
   

   De HR-manager twijfelt: “Als ik een man aanspreek op zijn tanktop, moet ik dan ook die vrouw iets zeggen over haar luchtige zomerjurk?”

   
   

   Dit gaat niet over kleding. Dit gaat over rechtvaardigheid, verwachtingsmanagement en gedeelde kaders.

   
   

2. Duidelijkheid schept vertrouwen – ook in de zomer

   
   

   Een gedeelde cultuur vraagt om gedeelde verwachtingen. Geen micromanagement, wél kaders die richting geven.

   
   

   A. Dresscode als cultuurvertaling

   
   

   Een dresscode klinkt stoffig. Maar wat als je het ziet als een vertaling van waarden naar gedrag? Niet: “doe dit niet”. Maar: “zo willen wij als team overkomen”. Vraag je mensen: wat past bij ons? Wat willen wij uitstralen?

   
   

   B. Luchtige richtlijnen die wél blijven hangen

   
   

   Voorbeeld:

   
   

   “Smart casual, ook als het 30 graden is. Denk: klantwaardig, maar comfortabel. Geen strandoutfit, tenzij je een strand komt pitchen.”

   
   

   Maak het bespreekbaar. Zonder belerend te zijn. Of net wél – met een knipoog.

   
   

3. Humor mag. Maar wees wakker.

   
   

   Herinner je de ‘ugly sweater day’? Misschien is het tijd voor een ‘beach outfit day’. Met een blue screen en virtueel zand. Leuk, luchtig. En tegelijk: een spiegel.

   
   

   A. Humor als luchtklep

   
   

   Ja, humor helpt. Ludieke acties normaliseren het gesprek. Ze tonen dat je niet belerend bent, maar wél bewust.

   
   

   B. Maar pas op voor camouflage

   
   

   Als humor de enige manier is waarop je over gedrag durft praten, dan masker je een dieper probleem. Kledij is gedrag. En gedrag is cultuur. Laat het dus niet bij een grap over slippers. Vraag je af: wanneer zijn wij trots op wat we uitstralen?

   
   

4. Trots kleedt af

   
   

   Medewerkers die zich verbonden voelen met je missie, kleden zich anders. Niet omdat het moet, maar omdat ze willen tonen waar ze voor staan.

   
   

   A. Branding van binnenuit

   
   

   Wie spontaan je bedrijfstrui draagt, wie ook op videocalls moeite blijft doen, wie zichtbaar mee bouwt — dat zijn signalen van verbinding. En dus ook: wie dat niet meer doet.

   
   

   B. Maak trots voelbaar, ook op 30 graden

   
   

   Wil je dat mensen jouw merk ‘dragen’? Laat ze het dan eerst vóelen. Betrokkenheid, erkenning, verbinding met de missie – daar begint het. Trots is geen verplicht hemdje. Trots is een innerlijke houding die je ziet. In gedrag. In keuzes. In kleding.

Conclusie: Cultuur zweet niet. Cultuur leeft.

Het gaat niet om korte broeken of blote armen. Het gaat om gedeelde waarden, vertaald naar gedrag. Een cultuur die ook bij dertig graden overeind blijft.

Dus deze zomer, als je je afvraagt of die outfit kan — stel dan de échte vraag:

Wat zegt dit over wie wij willen zijn als team? En: herkennen we onszelf in de spiegel?

Bij BRANDShift geloven we dat cultuur geen reglement is, maar een levend geheel.

Een onzichtbare jas die je elke dag aantrekt — ook in de zomer.

En soms… begint dat met een slipper in de vergaderzaal.

☀️ Wil je deze zomer gebruiken om cultuur écht te versterken? Doe dan mee met cultuur-zomeractie, want zo maak je van slippers ook je cultuurdragers:

De zomer is geen pauze van je cultuur. Ze is een uitnodiging om net dan extra voeling te krijgen met wat er leeft.

Minder drukte, meer lichtheid — het perfecte moment om kleine signalen om te zetten in betekenisvolle gesprekken.

Hier zijn drie manieren om deze zomer écht werk te maken van je cultuur:

☀️ 1. Organiseer een ‘Cultuur & IJs’-moment

Een luchtig moment waarop je samen reflecteert bij een ijsje:

• Wat betekent “professioneel” in onze organisatie?

• Wanneer voel jij je echt verbonden met dit team?

• Wat vinden we oké als het warm is — en wat niet?

Gebruik kaartjes, post-its of een korte digitale bevraging. Niet om regels te maken, maar om verbinding te creëren.

🌴 2. Lanceer een zomerse cultuurcampagne: 

“Dit is wie wij zijn”

Laat medewerkers tonen waar ze trots op zijn:

• Een foto van hun werkplek of team

• Een quote: “Voor mij betekent onze cultuur…”

• Een anonieme frictie: “Wat wringt? Wat helpt?”

Zet het intern in de kijker. Zo maak je cultuur zichtbaar, zelfs met zonnebril op.

🧭 3. Start een minireeks: 

“Kleine gedragingen, grote impact”

Stel elke week één eenvoudige reflectievraag:

• Wat zag je deze week dat écht past bij wie we willen zijn?

• Wanneer voelde jij je het meest verbonden?

• Wat zou jij willen tonen aan een nieuwe collega?

Gebruik het als startpunt voor korte gesprekken of teammomenten.

Want cultuur leeft niet in beleidsnota’s.

Ze leeft in gedrag. In keuzes. In hoe je omgaat met warmte — letterlijk én figuurlijk.

Dus laat deze zomer niet gewoon passeren.

Gebruik ze.

Voor verbinding. Voor bewustzijn. Voor wie jullie écht willen zijn.